21 październik 2024 r. Ewelina Lipp

Trening wizualizacyjny, znany również jako trening wyobrażeniowy, jest niezwykle skuteczną techniką mentalną stosowaną w sporcie, która odgrywa kluczową rolę nie tylko w poprawie wyników sportowych, ale także 

w procesie rehabilitacji po kontuzjach. Przyspiesza on proces powrotu do zdrowia, wspierając sportowców
zarówno na poziomie fizycznym, jak i emocjonalnym. Dzięki temu, że jest on dostępny „od ręki” sprawia, że jest powszechnie stosowany w świecie sportowców.

Jak wizualizacja pomogła mi w rehabilitacji

Miałam okazję o tym sama przekonać się, kiedy 3 lata temu dwukrotnie w odstępie 5 miesięcy złamałam tą samą nogę podczas biegania. Pierwsza kontuzja pojawiła się na biegu ulicznym na 10 km, w którym brałam udział z moim psem. Niestety niefortunnie zostałam przez niego pociągnięta i wykręcając nogę złamałam ją w kostce. Podczas pierwszej rehabilitacji nie stosowałam treningu wyobrażeniowego, lecz tylko same ćwiczenia rehabilitacyjne. Po skończonym leczeniu mój ubytek mięśniowy w złamanej nodze wynosił ok. 40%. Natomiast przy następnej kontuzji, do której doszło również podczas biegania, do rehabilitacji włączyłam wizualizację wykonywanych ćwiczeń siłowych i biegowych.

Ku mojemu zaskoczeniu ta niewielka zmiana spowodowała, że tym razem ubytek mięśniowy był na poziomie niecałych 10%.

Jak działa wizualizacja w procesie rehabilitacji?

Odbudowa połączeń nerwowych poprzez wyobraźnię

Pracując teraz ze sportowcami, którzy wychodzą z kontuzji, zawsze wprowadzam treningi wizualizacyjne, podczas których sportowiec wyobraża sobie swoje treningi sportowe ze wszystkimi ich szczegółami. Zachęcam sportowców do celowego odtwarzania w umyśle określonych ruchów, sytuacji czy wyników. Wykorzystują oni wszystkie zmysły – wzrok, słuch, a także odczucia z ciała, co sprawia, że mają wrażenie, jakby rzeczywiście uczestniczyli w wykonywanych ruchach czy ćwiczeniach.

Przykład z praktyki: Rehabilitacja młodej siatkarki

Obecnie pracuję z młodą siatkarką, reprezentantką Kadry Polski, która pół roku temu przeszła poważną operację rekonstrukcji wiązadeł i rzepki kolanowej. Kontuzja, zwłaszcza w pierwszych miesiącach, uniemożliwiała jej wykonywanie fizycznych treningów siatkarskich, ale dzięki stosowaniu wizualizacji jej mózg dostawał codzienną dawkę solidnego „treningu na boisku”. Po kilku miesiącach ćwiczeń wyobrażeniowych, kiedy rehabilitant pozwolił na pierwsze delikatne treningi z piłką, okazało się, że pamięć mięśniowa wypracowana przez lata treningów fizycznych, a podtrzymana treningami wyobrażeniowymi, zrobiła swoje.

Zawodniczka obecnie szybko dochodzi do siebie, a czas rehabilitacji traktujemy jako przygotowanie do nowego sezonu, pracując nad górną częścią ciała i jej mentalem.

Wizualizacja jako narzędzie do redukcji stresu i zwiększania motywacji

Jak wizualizacja pomaga utrzymać motywację?

Podczas rehabilitacji nie tylko powrót do zdrowia fizycznego jest ważny, ale jednym z największych wyzwań jest utrata motywacji oraz poczucie pewności siebie. Trening wyobrażeniowy pomaga w podtrzymaniu motywacji i wzmocnieniu pewności siebie poprzez regularne wizualizowanie powrotu do pełnej sprawności i sukcesów sportowych. Wielu sportowców, w tym olimpijczycy, potwierdza, że stosowanie wizualizacji pomaga im utrzymać wysoki poziom motywacji oraz koncentracji na celu.

Powrót do pełnej sprawności fizycznej po kontuzji często wiąże się z lękiem przed ponownym urazem oraz stresem wynikającym z presji powrotu do dawnej formy. Wizualizacja pomaga sportowcom zredukować te negatywne emocje, dzięki symulacji różnych scenariuszy powrotu do sportu w bezpiecznych warunkach mentalnych. Regularna praktyka wizualizacji pozwala sportowcom lepiej kontrolować swoje emocje i zmniejszać poziom stresu, co wpływa na szybsze i bardziej efektywne przywrócenie równowagi​​.

Trening mentalny dla sportowców po kontuzji

Dlatego też pracując ze wspomnianą siatkarką nasz trening wizualizacyjny nie tylko opieramy o wyobrażenia samych fizycznych ćwiczeń, aby przygotować ciało do powrotu na boisko, ale również pracujemy nad motywacją do wyznaczania sobie kolejnych etapów dochodzenia do pełnej sprawności i pokonywania strachu przed powrotem do drużyny po rocznej przerwie.

W praktyce trening wyobrażeniowy jest stosowany przez wielu sportowców, którzy chcą szybciej wrócić do formy po kontuzji. Dobrym przykładem może być Adam Małysz, który z pomocą mentalnych technik, w tym wizualizacji, osiągnął poziom mistrzowski​. Podczas kontuzji, sportowcy mogą wizualizować zarówno proces treningowy, jak i powrót do rywalizacji, co pomaga im zredukować lęk przed urazem oraz przygotować się mentalnie na powrót do sportu​.

Podsumowanie: 

Dlaczego warto wprowadzić wizualizację do rehabilitacji?
Jeżeli jesteś sportowcem, który właśnie przechodzi trudny okres rehabilitacji lub jesteś rodzicem dziecka, które uległo kontuzji, to trening wyobrażeniowy będzie potężnym narzędziem w procesie leczenia nie tylko ciała, ale również umysłu.